Từ ngày 1. 1. 2014 thì việc cấp quốc tịch nước Cộng Hòa Czech được sửa đổi theo điềi khoản § 11 và tiếp đó là theo bộ luật số 186/2013 Sb., về quốc tịch nước Cộng Hòa Czech và về sửa đổi của một số luật (luật về quốc tịch nước Cộng Hòa Czech). Bộ luật về quốc tịch Czech ấn định rõ ràng là việc cấp quốc tịch nước Côngh Hòa Czech không phải là quyền lợi tự nhiên. Bộ Nội Vụ là nơi quyết định các đơn yêu cầu cấp quốc tịch.
Những điều kiện pháp lý cho việc cấp quốc tịch Czech:
1. Người nộp đơn được phép định cư trên lãnh thổ nước Cộng Hòa Czech tại thời điểm nộp đơn và không dứt đoạn
a) trong thời gian ít nhất là 5 năm,
b) trong thời gian ít nhất là 3 năm, nếu người nộp đơn là công dân của một nước thuộc Cộng Đồng Chung Châu Âu, Thụy Sĩ hoặc của nước có Thỏa thuận trong khối thị trường chung Châu Âu (Na Uy, Iceland, Liechtenstein) hoặc
c) sau thời gian được phép sống hợp pháp liên tục trên lãnh thổ nước Cộng Hòa Czech ít nhất là 10 năm.
Cho thời gian yêu cầu trong điểm a) và b) sẽ được tính tất cả thời gian sống hợp pháp trên lãnh thổ nước Cộng Hòa Czech trước khi đạt 18 tuổi.
2. Người nộp đơn phải chứng minh được rằng mình đã sống trên lãnh thổ nước Cộng Hòa Czech thực tế ít nhất trong phạm vi nửa thời gian của quá trình cư trú theo như qui định của điểm trên. Thời gian mà công dân nước ngoài không có mặt trên lãnh thổ Czech sẽ được tính cho cả thời gian này nếu không quá hai tháng liền hoặc không quá 6 tháng liền cho những trường hợp nghiêm trọng như là do mang thai, sinh con, ốm nặng, học tập, tập huấn chuyên môn hoặc do nhu cầu của công việc.
3. Người nộp đơn hơn 15 tuổi
a) không bị kết án vì hành vi phạm pháp do sơ xuất dẫn đến bị giam hoặc do hành vi phạm pháp có chủ định,
b) nếu người nộp đơn có thời gian cư trú tại nước Cộng Hòa Czech ít hơn 10 năm thì cần chứng minh rằng ở tại nước mà người này là công dân, nếu không phải là người trên lãnh thổ Czech thừa nhận bảo vệ quốc tế dưới dạng tị nạn hoặc bảo vệ trợ giúp hoặc tại nước mà trong 10 năm trở lại đây trước khi nộp đơn đã sống liên tục hơn 6 tháng cho đến khi đạt 15 tuổi đã không bị kết án vì hành vi phạm pháp do sơ xuất dẫn đến bị giam hoặc do hành vi phạm pháp có chủ định.
Các điều kiện theo điểm a) và b) được coi là thực hiện đủ nếu người nộp đơn coi như không bị kết án cho những tội trạng ở nước ngoài nhưng không phải là tội trạng theo luật pháp nước Cộng Hòa Czech.
4. Người nộp đơn phải chứng minh kiến thức tiếng Czech. Điều kiện này coi như được thực hiện nếu họ chứng minh được rằng trước đó đã hoàn tất ít nhất 3 năm học ở trường phổ thông cơ sở, trường trung học hoặc đại học mà ở đó được giảng dạy bằng tiếng Czech hoặc tại thời điểm nộp đơn thì họ ít hơn 15 tuổi hoặc già hơn 65 tuổi hoặc là người tàn tật hay tâm thần không cho phép họ có khả năng tiếp thu tiếng Czech.
5. Người nộp đơn phải chứng minh kiến thức cơ bản về hệ thống phát luật của nước Cộng Hòa Czech và kiến thức cơ bản về văn hóa – xã hội, địa lý và lịch sử hình thành của nước Cộng Hòa Czech. Những yêu cầu này được coi là được thực hiện nếu họ chứng minh được rằng trước đó đã hoàn tất ít nhất 3 năm học ở trường phổ thông cơ sở, trung học hoặc đại học mà ở đó được giảng dạy bằng tiếng Czech hoặc tại thời điển nộp đơn thì họ ít hơn 15 tuổi hoặc già hơn 65 tuổi hoặc là người tàn tật, tâm thần không cho phép họ có khả năng nhận thức được hệ thống luật pháp của nước Cộng Hòa Czech và những kiến thức cơ bản về văn hóa – xã hội, địa lý, lịch sử hình thành nước Cộng Hòa Czech.
6. Người nộp đơn trong 3 năm cuối cùng, tính từ khi nộp đơn không vi phạm nghiêm trọng các nghĩa vụ đề ra theo qui chế pháp lý đã sửa đổi trong việc nhập cảnh và cư trú cho người nước ngoài trên lãnh thổ Czech như bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm hưu trí, có việc làm, trả thuế, thuế hải quan, các khoản lệ phí, trách nhiệm nuôi dưỡng con có hộ khẩu thường trú tại Công Hòa Czech hoặc những trách nhiệm xã hội với địa phương, nơi họ đăng ký hộ khẩu thường trú nếu đó là trách nhiệm do địa phương có thẩm quyền ấn định.
7. Người nộp đơn cần phải chứng minh mức và nguồn thu nhập của mình hoặc có trách nhiệm thông báo về việc mang tiền mặt qua biên giới hoặc chuyển khoản từ nước ngoài và có trả thuế cho những khoản thu nhập này nếu theo như pháp chế khi người khác không đảm bảo được trách nhiệm này. Điều này có nghĩa là người làm đơn phải có nghĩa vụ chứng minh cho 3 năm cuối, tính từ ngày nộp đơn.
8. Người nộp đơn trong 3 năm cuối trên lãnh thổ nước Cộng Hòa Czech, tính từ ngày nộp đơn , không vì những lý do nghiêm trọng đã không có những đòi hỏi lớn cho hệ thống trợ cấp xã hội hoặc hệ thống trợ cấp trong hoàn cảnh khó khăn. Những đòi hỏi lớn cho hệ thống trợ cấp xã hội hoặc trợ cấp giúp đỡ trong hoàn cảnh khó khăn được hiểu là người nộp đơn hoàn toàn phụ thuộc vào những khoản trợ cấp xã hội hoặc trợ cấp trong hoàn cảnh khó khăn nếu không phải là những người không có khả năng làm việc vì lý do sức khỏe, chuẩn bị cho nghề nghiệp trong tương lai hoặc nghỉ đẻ hoặc nuôi con hoặc phải thường xuyên chăm sóc người khác, là người phụ thuộc vào những nhu cầu chăm sóc như vậy.
Luật quốc tịch cũng có qui định những lý do pháp lý mà dựa trên cơ sở đó thì có thể châm chước một số điều kiện khi xét việc cấp quốc tịch cho người nộp đơn.
Ngoài luật về những điều kiện được ấn định cho việc cấp quốc tịch đã nêu ở phần trên thì luật cho việc cấp quốc tịch cũng ấn định rõ ràng rằng công dân nước Cộng Hòa Czech được cấp cho những ai hội nhập vào xã hội Czech, cụ thể là được hội nhập vì lý do gia đình, công việc hoặc xã hội. Đồng thời cũng được ấn định cụ thể rằng không thể cấp quốc tịch nước Cộng Hòa Czech cho những ai có đe dọa an ninh, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ, nền tảng dân chủ, cuộc sống, sức khỏe hoặc tài sản nhà nước.
Luật về quốc tịch nước Cộng Hòa Czech cho phép đơn giản hóa việc cấp quốc tịch nước Cộng Hòa Czech cho những ai có hộ khẩu thường trú tại nước Cộng Hòa Czech và việc cấp quốc tịch nước Cộng Hòa Czech sẽ có lợi ích lớn cho nước Czech về khoa học, giáo dục, văn hóa, thể thao được sử dụng trong các nghĩa vụ quốc tế hoặc các mục đích nhân đạo hoặc trong các lợi ích khác của đất nước. Những người nộp đơn như vậy không cần phải chứng minh những điều kiện đước ấn định theo luật cấp quốc tịch nước Cộng Hòa Czech, ngoại trừ điều kiện bị truy tố. Người nộp đơn có giá trị quan trọng như vậy cho nước Cộng Hòa Czech sẽ do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền, các trường đại học và các tổ chức nghiên cứu xã hội xác nhận.
Nộp đơn xin cấp quốc tịch nước Cộng Hòa Czech
Đơn xin cấp quốc tịch nước Cộng Hòa Czech không nộp cho Bộ Nội Vụ mà được nộp trực tiếp cho cơ quan tỉnh. Tại Praha thì nộp cho cơ quan quận Praha 11 và 22 (tiếp đó chỉ gọi là cơ quan tỉnh), theo địa chỉ đăng ký thường trú của người nộp đơn.
Ngoài những qui chế pháp lý được ấn định cho việc cấp quốc tịch nước Cộng Hòa Czech thì cũng nhận biết được vì những lý do nào mà có thể châm chước không phải đảm bảo các điều kiện cho việc cấp quốc tịch nước Cộng Hòa Czech.
Cơ quan tỉnh chỉ là nơi giúp người làm đơn trả lời những câu hỏi trong đơn sau đó trong phạm vi 30 ngày gửi đến Bộ Nội Vụ cùng với những chứng từ được nộp và quan điểm của cơ quan hành chính địa phương, nơi người nộp đơn có hộ khẩu thường trú.
Bộ Nội Vụ xem xét đơn và quyết định về việc cấp quốc tịch trong vòng 180 ngày, kể từ ngày nhận được đơn.
Nếu Bộ Nội Vụ khước từ đơn xin được cấp quốc tịch nước Cộng Hòa Czech thì đương sự có thể nộp đơn lần nữa sớm nhất là 2 năm kể từ ngày quyết định khước từ đơn đó có hiệu lực pháp lý. Qui định này trong có giá trị cho trường hợp nếu đương sự trong thời gian bị khước từ là trẻ vị thành niên hoặc đương sự đã đảm bảo được những điều kiện trong khoảng thời gian đó mà những điều kiện này chính là lý do để đơn của đương sự bị khước từ.
Những lệ phí cho việc cấp quốc tịch nước Cộng Hòa Czech
- Lệ phí cho việc cấp quốc tịch nước Cộng Hòa Czech cho người lớn là 2 000 Kč.
- Bộ Nội Vụ có thể giảm mức lệ phí này ở mức 500 Kč cho người lớn vì những lý do đặc biệt.
- Lệ phí cho việc cấp quốc tịch nước Cộng Hòa Czech cho trẻ vị thành niên là 500 Kč.
- Bộ Nội Vụ có thể giảm mức lệ phí này ở mức 100 Kč cho trẻ vị thành niên vì những lý do đặc biệt.
- Lệ phí cho việc cấp quốc tịch Czech cho người tị nạn 500 Kč.
- Bộ Nội Vụ có thể giảm mức lệ phí này ở mức 100 Kč cho trẻ vị thành niên vì những lý do đặc biệt.